Teknolojinin giderek gelişmesi kart dünyasında banka kartları ve kredi kartları ile online alışverişin de yaygınlaşmasını beraberinde getirdi. Özellikle pandemi sonrası, önceki dönemlere göre online alışveriş cirosunun %500 artmasına paralel olarak chargeback (ters ibraz) sıklıkla duyduğumuz bir kavram olarak karşımıza çıktı.
Her ne kadar mobil uygulamalar ile online alışveriş yapabilmek tüketicilere büyük kolaylıklar sağlasa da banka ve kredi kartlarına olan rağbetin artmasıyla beraber bazı güvenlik açıklarının da meydana gelmesi kaçınılmaz oldu. Özellikle 3D-secure olmadan şifresiz olarak gerçekleşen online alışverişler, kart bilgilerinin kopyalanması veya dolandırıcılık gibi istenmeyen durumları da mümkün kılmakta. İşte, uluslararası ödeme sistemlerinin yayınladığı kurallara göre chargeback uygulaması da ‘Müşterimiz her zaman haklıdır’ sloganı ile kart markalarının sağladıkları assist hizmetlerinden sadece biri. Şifresiz olarak güvenli ortamda yapılmayan harcamalar, bankaların sunduğu kart markalarına göre bankalar tarafından incelenerek harcama tutarının kart hamiline iade edilmesine olanak sağlamakta.
Chargeback, banka kartı veya kredi kartı ile ödenen bir mal/hizmetin alınmaması ya da dolandırıcılık gibi sebeplerle kart hamilinin kartı aldığı bankaya harcama itirazında bulunarak ödenen tutarın iadesini talep etmesi işlemine denir.
Chargeback (ters ibraz) kavramının kartlı ödemeler sisteminde önemli bir rolü bulunmakta olup, modern elektronik ödeme sistemlerinin benimsenmesinin ardından tüketicileri fraud riskine karşı korumak için oluşturulmuştur. Kart hamillerine, kredi ve banka kartı ödemelerinde güven sağlayıcı olması ile beraber dolandırıcılığa karşı rücu hakkı da verir ki bu, özellikle fraud ve işyeri sahtekarlığı riskinin çok daha yüksek algılandığı online ticaret alanında çok önemlidir.
Chargeback süreci, online alışveriş yapan kart hamilinin kart bankası ile iletişime geçerek söz konusu ödeme işlemine itiraz ettiğini bildirmesi ile başlar. Kart hamilinin işlem tutarının tersine çevrilmesini veya bir başka deyişle ters ibrazını talep etmek amacıyla yaptığı harcama itirazı başvurusu kart sahibi banka tarafından değerlendirilir.
Banka itiraz işlemini inceler, şifreli olarak gerçekleşen işlemler genellikle reddedilir, ancak talebi haklı bulduğu durumda bazı bankalar chargeback sürecini başlatır başlatmaz neticeyi beklemeden harcama tutarını müşteriye iade eder. Chargeback karşı bankaya ulaştıktan sonra üye işyeri ya talebi kabul eder ya da belgelerle beraber reddeder. Kart hamilinin bankası işyeri tarafından sunulan kanıtları inceleyerek nihai kararı verir. Şayet karar işyeri lehine olursa, banka müşterisine sağladığı geçici ödemeyi geri çeker ve üye işyerine iade eder. Bu noktada, karardan memnun olmayan taraf tekrar inceleme talep edebilir ve bu da ters ibraz sürecini hakem heyeti öncesi aşamaya geçirir. Bankalar hakem heyeti öncesi anlaşmaya varamazlarsa süreç tahkime girer. Bu noktada karar kart markasına (MasterCard, Visa, Troy vb.) bırakılır.
İşyerinin tüketiciye parayı iade etme sürecinden farklı olarak chargeback, üye işyeri ile kart hamili arasında değil, kart bankası ile kart hamili arasında gerçekleşen bir süreçtir. Banka, üye işyerinden itiraz tutarını almadan, eğer işlemin fraud olduğu tespit edilirse veya işlem 3D-secure ile yapılmamış ise kart markaları kart hamiline ilgili tutarı öder.
Fraud riskine karşı tüm bu süreçleri yaşamamak adına bankaların sunduğu ve kart limitinin kart hamili tarafından belirlendiği ek sanal kart kullanımı ve kart numarasının akıllı cihazlara kayıt edilmemesi akla gelen çözümler arasında yer almaktadır.
Keyifli alışverişler..
