Bakan Bilgin, EYT düzenlemesinin ay sonunda TBMM’ye getirileceğini ve teklifin yasalaşmasının ardından emeklilik başvurularının bir ayda sonuçlandırılacağını söyledi. İlk maaşın marta alınabileceğini belirten bakan, “Staj mağdurları mağdur değildir” dedi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili soruları yanıtladı. EYT’den yararlanacakların yaş ortalamasının 49,9 olduğunu belirten Bilgin, yüzde 60’ının maaş hak edişinin ise 3 bin 500 – 4 bin 500 lira arasında olduğunu ancak yasa gereği bu rakamın 5 bin 500 liraya tamamlanacağını söyledi. Bilgin, staj mağdurlarına kapsama alınmayacağını kesin bir dille ifade ederken, EYT’de prim gün sayısının 1999’dan önce olduğu gibi işçiler için 5 bin gün olup olmayacağı konusuna ise yine girmedi. Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) iletilen tüm dosyaların ise bir ay içinde sonuca bağlanacağını ifade etti.
Sabah’a konuşan Bilgin’in açıklamaları şöyle:
EYT’Lİ 600 BİN MEMURUN TAMAMINA YAKININ EMEKLİ OLMASI BEKLENMİYOR: EYT’den yararlanacakların yaş ortalması 49,9. Bu bizim açımızdan avantaj ve sürdürülebilir bir durum. EYT’den faydalanacak kişi sayısı şu anda 2 milyonun üzerinde. Şubat sonu itibarıyla bu sayı 2 milyon 250 bin kişiye ulaşacak. Bunların yaklaşık 600 bini kamu görevlisi. Kamu görevlilerinin maaş ortalaması en düşük 11 bin lira. Şimdi ortalaması 13 bin civarında olacak. Yani hemen emekli olmak için cazip bir sebebi yok. İlk etapta kamuda 51 bin kişinin emekli olacağını düşünüyoruz. Yani kamuda 500 bin kişinin emekli olmayacağını düşünürsek aylık bağlanacak EYT’li rakamı inecek.
HAK KAZANANLARIN YARIYA YAKINI EMEKLİLİĞİ ERTELER: Kamu çalışanlarının yanı sıra bir de EYT’ye hak kazanan ancak aldığı yüksek aylıkları kaybetmemek için emekli olmayı istemeyecek kalifiye işçiler olacak. Mesela büyük kuruluşlarda çalışan kalifiye işçiler, işverenleri ile oturup anlaşacaklar. Bunlar ya emekli olmayacaklar ya da işveren onlara diyecek ki ’emekli olduğunuz tarihteki rakamlar üzerinden kıdem tazminatınızı vereceğiz, şimdi emekli olmayın’ oradan da emekli olmayacak olanlar olabilir. Dolayısıyla emekli olacak sayının yarı yarıya inmese bile ona yaklaşacağını düşünüyoruz.
STAJ MAĞDURLARI MAĞDUR DEĞİLDİR: Staj mağdurları mağdur değildir. Yani onlar o kavramı kullanamazlar. Çünkü onları mağdur eden bir şey yok. Ortada iş akdi yok. ‘Staj da sayılsın’ diyorlar böyle bir şey yapamayız. Prim ‘patronun kim’ diye soruyor. O gün senin için prim yatırması gerekirken yatırmamış olan ya da eksik yatıran patronun kim, yok öyle bir şey.
EYT’LİLERİN AYLIĞI ÇOK DÜŞÜK: En düşük emekli aylığını 5 bin 500 lira yapmamız çok işe yaradı. Çünkü mevcut EYT’lilerin aylığı çok düşüktü. Yüzde 60’a yakını 3.500-4.500 arasında olacaktı. Neticede prim seviyeleri düşük, prim miktarı sınırda olan vatandaşlar bunlar. Bir de özel sektörde hep asgari ücretten gösteriliyor primler, dolayısıyla düşük maaşlardı.
TOPLAMDA EYT’Lİ OLABİLECEK SAYISI 4,7 MİLYON CİVARINDA: EYT kapsamına giren ancak yeterli prime sahip olmayanların da bulunduğunu anlatan Bilgin, “EYT’li olabilecek insan sayımız 4 milyon 700 bin civarında kişi. Onların prim gün vesaireleri doldurmaları filan 2027’de olacaklar var.
İKİ AYRI HESAP YAPILDI: Tüm hak edenlerin emekli olacağı ve hak etse de maaş kaybı yaşayacağını düşünerek emekli olmayacaklara göre iki farklı maliyet çalışması yaptık. Düzenlemenin maliyeti 120-200 milyar lira arasında. Her hak eden emekli olursa 200 milyar lira. Hesaplarımızı ona göre yaptık, bütçemizde hiçbir sıkıntı yok.
BAZI AVUKATLAR ORTAYA ÇIKTI, TEDBİR ALIYORUZ: Organize avukatlar var. Gidip vatandaşa diyorlar ki ‘İstersen biz seni 8 Eylül 1999’dan önce işe başlamış gibi gösteririz. Nasıl başlatırsın? Falan şirket var oraya bir dilekçe vereceksin, senin işlemlerini geç yapmış gibi göstererek işlemlerini takip edeceğiz.’ Böyle organize çalışmalar var. Onların müracaatlarını aldırmıyorum. İstismar eden her zaman olur ama biz gereken tedbirlerin hepsini alacağız.
AY SONU KOMİSYONA GİTMİŞ OLUR: EYT’nin şu an Meclis’te milletvekilleri tarafından çalışılıyor. Milletvekillerimiz gelen taleplerle ilgili uzman arkadaşlarımızla konuşuyorlar. Komisyon aşaması ay sonunu bulabilir, ayın sonunda Plan ve Bütçe Komisyonu’na gitmiş olur diye düşünüyorum. İlk aylıklar şubat ya da martta bağlanabilir.
BİR AYA TÜM DOSYALAR SONUCA BAĞLANIR: Askerlik ve doğum borçlanması ile ilgili şu anda başvurular yoğun bir şekilde SGK’ye geliyor. Başvuru yapanların durumları uyuyor mu uymuyor mu inceleniyor. Kurum çok yoğun çalışıyor. Altyapımızı geçtiğimiz sene yenilemiştik. Bu nedenle 1.5-2 milyon dosya sisteme girse dahi bir sorun yaşamayacağız. Bir ay içerisinde tüm dosyaların sonuca bağlanabileceğini ifade ediyor arkadaşlarımız. Başvuruların çoğunluğu e-devlet üzerinden alınacak, personelimiz hazır.
KIDEM TAZMİNATI: Zaten kıdem tazminatı meselesinde büyük bir sorun yok. Bir defa kıdem tazminatının belli bir miktarını vergiden düşüyor işverenler. İkincisi kıdem tazminatı bilinmeyen bir olay değil, yani bu hak olarak düzenlenmiş. Sosyal Güvenlik Destek Primi kolaylığı da sağladık. 5 puan indirerek tekrar çalışmalarını kolaylaştırdık. Sadece onlar işe tekrar devam ederse 5 puan indirim verilecek. İşverenler umarım bu konuda çok sıkıntı çekmeyecek.
