Katılım Bankacılığı; kâr ve zarara katılma esasına göre kaynak toplayan aynı zamanda da ticaret, ortaklık ve finansal kiralama gibi yöntemlerle fon kullandırma usulü doğrultusunda hizmet veren bir bankacılık modeli olarak tanımlanmaktadır.
Bu bankalar, tasarruf sahiplerinden topladıkları fonları TL, dolar ve euro bazındaki faizsiz fonlarda değerlendirerek kurumsal ve bireysel finansman sağlıyor. Böylece ticaretin ihtiyaç duyduğu hammadde, gayrimenkul, makine gibi her tür teçhizatın temini bu yöntemler aracılığıyla gerçekleştiriliyor.
Türkiye ve dünyadaki müşterilerin bir kısmı faiz gelirlerinden uzak durarak yatırımlarını klasik bankalara yapmaktan kaçınıyor. Bu nedenle klasik bankalara gitmeyen fonlar atıl kalabiliyor. Katılım bankaları; mali sektöre bir yenilik sağlayarak faiz hassasiyeti nedeniyle klasik bankaların finansal havuzuna dahil edilmeyen fonları ekonomiye kazandırmak ve tasarruf sahiplerinin fonlarını güvenle saklamalarına yardımcı olmak amacıyla kuruldu.
Türk bankacılık sektöründe sağlam adımlarla ilerleyen ve ekonomik krizlerden kendi iç dinamikleri yardımıyla sorunsuz şekilde çıkan katılım bankaları, Türkiye ekonomisinde önemli bir fonksiyon üstlendi.
Bu bankaların, hayata geçirdikleri finansman teknikleri ile ülke ekonomisinin en büyük sorunlarından biri olan kayıt dışı ekonominin önlenmesi ve kontrol altına alınmasında ciddi desteği bulunuyor. Sanayi ve ticarette ihtiyaç duyulan tüm mal ve hizmetlerin teminini fatura karşılığında sağlayan katılım bankaları, devletin vergi gelirlerini arttırmasına da katkıda bulunuyor.
Katılım Bankalarının Finans Dünyasına Kazandırdığı Kavramlar;
* Murabaha (Finansal Alım-Satım)
* Mudarebe (Emek-Sermaye Ortaklığı)
* Muşareke (Kâr/Zarar Ortaklığı)
* Karz-ı Hasen (Güzel Borç/Faizsiz Ödünç)
* Selem (Para Peşin, Mal Veresiye Satış)
* İstisna (Eser Sözleşmesi)
* Faizsiz Bireysel Emeklilik Sigortası
*- Sukuk (Kira Sertifikası)
* Katılım Endeksleri ve Katılım Endeksine Dayalı Borsa Yatırım Fonları
* Tekafül (Katılım Sigortası)
* Yatırım Vekâleti
Katılım bankacılığı sisteminin gerekliliği, 1970’li yıllardan itibaren dünya mali gündeminde tartışılmaya başlanırken, Türkiye’deki ilk uygulama ise 1985 yılında devreye girdi. Sayıları hızla artmakta olan bu bankalar, hâlihazırda 60’tan fazla ülkede faaliyet gösteriyor. Bu sistemin dünya çapında rağbet görmesiyle birlikte kâr ve zarara katılma esasına göre bankacılık faaliyeti yürüten Batılı kurumların da sayısı arttı. Citibank, HSCB, Union Bank of Switzerland, Kleinwort Benson, ANZ Grindlays, Goldman Sachs ve Islamic Bank of Britain gibi müesseseler bunlara örnek verilebilir.
Ülkemizde ise 6 tane katılım bankası bulunmaktadır.Bunlar;
1-Albaraka Türk
2-Kuveyt Türk
3-Türkiye Finans
4-Ziraat Katılım
5-Vakıf Katılım
6-Emlak Katılım
